Het proces-verbaal in verkeersovertredingen
Het proces-verbaal, een schriftelijk verslag van een vermeende overtreding, is een cruciaal document in het verkeersrecht. Enkel bevoegde personen, zoals de lokale politie, hebben de wettelijke autoriteit om een proces-verbaal op te stellen. Dit document heeft aanzienlijke wettelijke bewijswaarde en kan aanzienlijke gevolgen hebben voor degenen die ermee te maken krijgen.
Het proces-verbaal dient om een overtreding schriftelijk vast te stellen. Enkel bevoegde personen (bv. De lokale politie) kunnen wettelijk een proces-verbaal opstellen. Zo’n proces-verbaal heeft wettelijke bewijswaarde.
Wettelijke basis
Art. 62, eerste lid Wegverkeerswet bepaalt:
«De overheidspersonen die door de Koning worden aangewezen om toezicht te houden op de naleving van deze wet en haar uitvoeringsbesluiten, stellen de overtredingen vast door processen-verbaal die bewijskracht hebben zolang het tegendeel niet is bewezen.»
Dit betekent dat de autoriteiten die belast zijn met het handhaven van de verkeerswet overtredingen kunnen vastleggen in processen-verbaal, en deze documenten hebben de status van bewijs, tenzij het tegendeel wordt aangetoond.
Mededeling aan overtreders
Het achtste lid van dat artikel bepaalt:
«Een afschrift van die processen-verbaal wordt aan de overtreders gezonden binnen een termijn van veertien dagen, te rekenen van de datum van vaststelling van de misdrijven.»
Volgens het achtste lid van artikel 62 moet een afschrift van deze processen-verbaal binnen veertien dagen aan de overtreders worden gezonden, te rekenen vanaf de datum waarop de misdrijven werden vastgesteld. Dit geeft de overtreders de gelegenheid om zich voor te bereiden en eventueel bezwaar te maken.
Speciale wettelijke bewijswaarde
De bijzondere bewijswaarde tot bewijs van het tegendeel die de wet hecht aan het krachtens art. 62 Wegverkeerswet opgestelde proces-verbaal geldt alleen voor de persoonlijk door de opsteller binnen de perken van zijn bevoegdheidsopdracht gedane zintuiglijke vaststellingen betreffende de bestanddelen van het misdrijf en de ermee verbonden omstandigheden, met inbegrip van de vermelding dat een afschrift van het proces-verbaal aan de overtreder werd gezonden en van de datum waarop dit gebeurde (Cass. 16 september 2014, Arr.Cass. 2014, 1905).
Waarom is deze bewijswaarde uniek?
Het Grondwettelijk Hof overweegt dienaangaande dat de bijzondere wettelijke bewijswaarde een uitzondering vormt op de algemene regel dat een proces-verbaal geldt als loutere inlichting, alsook op de regel van de vrije bewijslevering in strafzaken, waarbij de rechter, naar eigen overtuiging, de bewijswaarde van een bepaald element beoordeelt. Die processen-verbaal hebben dan ook tot gevolg dat de beklaagde in een situatie wordt gebracht die verschilt van die welke de regel is in het strafprocesrecht. Een dergelijke maatregel wordt verantwoord door de moeilijke bewijsbaarheid van het begaan van overtredingen die vaak slechts vluchtig vast te stellen zijn en waarvan de vaststelling wordt bemoeilijkt door de mobiliteit van het voertuig.
De in art. 62, achtste lid WVW vastgelegde termijn van veertien dagen maakt het de overtreder mogelijk het tegenbewijs te leveren, waarbij dat bewijs kan worden geleverd door alle wettelijke bewijsmiddelen die door de rechter worden beoordeeld. Indien aldus het bewijs wordt geleverd dat de natuurlijke persoon die houder is van de nummerplaat, niet de dader van het misdrijf is, zal het proces-verbaal de bewijswaarde verliezen die art. 62, tweede lid WVW eraan geeft om enkel als inlichting door de rechter te worden beoordeeld (GwH).
Hoe te handelen na ontvangst van een proces-verbaal
Als u een proces-verbaal heeft ontvangen, is het belangrijk om te begrijpen wat u kunt verwachten en wat uw rechten zijn. In de meeste gevallen heeft u de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen de beschuldigingen. Dit kan onder meer inhouden dat u bewijsmateriaal verzamelt ter ondersteuning van uw zaak, of dat u juridische bijstand zoekt om u te helpen bij de juridische procedures.
Veelgestelde vragen over het proces-verbaal
Hier volgt een lijst met veelgestelde vragen over proces-verbalen en hun toepassing. Deze FAQ-sectie biedt beknopte antwoorden op veelvoorkomende vragen die mensen kunnen hebben.
Wat is een proces-verbaal in het verkeersrecht?
Een proces-verbaal in het verkeersrecht is een schriftelijk verslag dat wordt opgesteld door bevoegde autoriteiten, zoals de lokale politie, om een verkeersovertreding vast te stellen. Het document bevat details over de overtreding, inclusief de tijd, plaats en aard van de overtreding.
Heeft een proces-verbaal bewijskracht?
Ja, een proces-verbaal heeft aanzienlijke wettelijke bewijswaarde. Dit betekent dat het als bewijs kan dienen in een juridische procedure, tenzij het tegendeel wordt bewezen.
Wat zijn mijn rechten nadat ik een proces-verbaal heb ontvangen?
Na ontvangst van een proces-verbaal heeft u bepaalde rechten. U heeft bijvoorbeeld het recht om bezwaar te maken tegen de beschuldigingen en uw zaak te verdedigen. Het is raadzaam om juridisch advies in te winnen als u vragen heeft over uw rechten en de te volgen stappen.
Hoe kan ik bezwaar maken tegen een proces-verbaal?
Bezwaar maken tegen een proces-verbaal kan inhouden dat u bewijsmateriaal verzamelt ter ondersteuning van uw zaak, getuigen oproept, of juridische bijstand zoekt om u te vertegenwoordigen in de juridische procedures. De exacte stappen kunnen variëren afhankelijk van uw juridische situatie en rechtsgebied.
Wat gebeurt er als ik het proces-verbaal negeer?
Het negeren van een proces-verbaal kan leiden tot verdere juridische gevolgen, waaronder boetes, rijverboden of andere sancties, afhankelijk van de aard van de overtreding. Het is over het algemeen verstandig om de situatie niet te negeren en de juiste juridische stappen te ondernemen.
Kan ik het proces-verbaal aanvechten?
Ja, u kunt het proces-verbaal aanvechten door bezwaar te maken en bewijsmateriaal te presenteren om uw onschuld of uw zaak te ondersteunen. Het is echter belangrijk om juridisch advies in te winnen om te begrijpen hoe u het beste kunt handelen in uw specifieke situatie.
Hoe lang heb ik om te reageren op een proces-verbaal?
Volgens de wet moet een afschrift van het proces-verbaal binnen veertien dagen aan de overtreders worden gezonden. U heeft doorgaans een redelijke termijn om te reageren, maar het is raadzaam om snel actie te ondernemen als u van plan bent om bezwaar te maken.